Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Już niedługo wychowawczy na nowych zasadach
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Już niedługo wychowawczy na nowych zasadach

Gazeta Podatkowa nr 71 (1008) z dnia 5.09.2013
Agata Barczewska

Ważne zmiany dotyczące urlopów związanych z rodzicielstwem nie ominęły też urlopów wychowawczych. Począwszy od 1 października 2013 r. zaczną w tym zakresie obowiązywać regulacje modyfikujące dotychczasowe zasady korzystania z tych urlopów. Nie zabraknie też zupełnie nowych przepisów, wprowadzających nieznane dotychczas warunki udzielania urlopu wychowawczego.


Korzystanie z urlopu po korekcie

Ustawa nowelizująca Kodeks pracy (z dnia 26 lipca 2013 r.), na dzień oddania gazety do druku czekająca na publikację w Dzienniku Ustaw, w większości poprzestaje na zmianach w dotychczasowych regulacjach, a tylko niekiedy wprowadza zupełne "nowości" prawne.

Na podstawie tej ustawy pracownicy uzyskali możliwość podzielenia urlopu wychowawczego na większą niż poprzednio liczbę części, tj. na 5 zamiast na 4. Więcej czasu mogą też wspólnie spędzić ze swoim potomkiem. Zgodnie z nowelizacją rodzice albo opiekunowie dziecka mogą bowiem równocześnie przebywać na urlopie wychowawczym przez 4 miesiące (do 1 października br. przez 3 miesiące). Z tej ostatniej zmiany wynika ustawowe upoważnienie pracodawcy do żądania powrotu do pracy pracownika korzystającego w jego firmie z urlopu wychowawczego, jeżeli stwierdzi, że rodzice przekroczyli 4-miesięczny limit wspólnego przebywania na tym urlopie.

Bez zmian pozostaje wymiar urlopu wychowawczego, jaki można wykorzystać na jedno dziecko, w tym na dziecko niepełnosprawne. Przepisy nowelizujące zamiast określania go w latach, ustaliły go jednak w miesiącach (36 miesięcy). Powielono również regulację art. 186 § 1 K.p., na podstawie której omawiany urlop można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 5. roku życia (obowiązującą w tym brzmieniu od 17 czerwca 2013 r.).

Tak jak dotychczas, jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia do urlopu wychowawczego może skorzystać jedno z nich - z wyjątkiem maksymalnie 4 miesięcy wspólnego pobytu na tym urlopie. Nowością jest natomiast przepis, który w odniesieniu do przedawnienia roszczeń o urlop wypoczynkowy stanowi, iż bieg przedawnienia tego roszczenia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas korzystania z urlopu wychowawczego.


Jeden miesiąc nie do podziału

Nieznanym dotychczas przepisem, wprowadzonym na mocy nowelizacji, jest regulacja ustanawiająca tzw. nieprzenaszalny miesiąc urlopu wychowawczego. Jest on wyodrębniony z pełnego wymiaru tego urlopu (tj. z 36 miesięcy) i przeznaczony do wykorzystania tylko przez jednego rodzica lub opiekuna dziecka. Oznacza to, że jeżeli np. pracownica - matka dziecka wykorzystała 35 miesięcy omawianego urlopu, a ojciec dziecka nie zawnioskował o udzielenie mu ostatniego miesiąca z pełnej puli urlopu wychowawczego, to miesiąc ten "przepada". Taka sama sytuacja wystąpi, jeżeli to ojciec wykorzysta 35 miesięcy urlopu wychowawczego, a matka dziecka nie zdecyduje się na ten ostatni, 36. miesiąc urlopu.


Korzystanie z urlopu wychowawczego nie będzie powodować proporcjonalnej redukcji urlopu wypoczynkowego.


Ustawa nowelizująca przewiduje przy tym kilka wyjątków od regulacji nieprzenaszalności urlopu, mając na względzie przypadki, w których opiekę nad dzieckiem sprawuje tylko jeden rodzic lub opiekun. Jeżeli więc:

  • drugi rodzic dziecka nie żyje lub nie przysługuje mu władza rodzicielska,
     
  • drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub została ona ograniczona bądź zawieszona,
     
  • dziecko pozostaje pod opieką jednego opiekuna,

to pełny wymiar urlopu wychowawczego do wykorzystania wynosi 36 miesięcy, bez stosowania przepisu o nieprzenaszalności jednego miesiąca tego urlopu. Przy czym jeżeli jeden z rodziców lub opiekunów dziecka chociażby przez miesiąc przebywał na urlopie wychowawczym, to uważa się to za realizację uprawnienia do skorzystania z 1 miesiąca "swojego" urlopu.


Na styku starych i nowych przepisów

Ustawa zmieniająca regulacje dotyczące urlopu wychowawczego przewiduje przepisy przejściowe, odnoszące się do dopuszczalnej ilości części urlopu wychowawczego oraz wspólnego na nim przebywania. Zgodnie z tymi przepisami, jeżeli pracownik, do czasu wejścia w życie ustawy (tj. do 1 października br.) skorzystał już z uprawnienia do podziału urlopu wychowawczego na części, to przysługuje mu prawo do "uzupełniającego" podziału tego urlopu. Może on podzielić go na taką liczbę części, która odpowiada różnicy między dopuszczalną (na podstawie starych przepisów) liczbą części urlopu wychowawczego a liczbą wynikającą z nowych unormowań. Niezależnie więc od tego, w ilu częściach został wykorzystany urlop wychowawczy przed zmianą przepisów, pracownikowi, o ile nie wykorzystał już całego wymiaru urlopu, będzie przysługiwało prawo do jego podziału na jeszcze jedną część (różnica między maksymalnie czterema a pięcioma częściami urlopu).

Podobnie kształtują się uprawnienia pracowników do wspólnego korzystania z urlopu wychowawczego. Przed wejściem w życie nowelizacji wspólna opieka nad dzieckiem w ramach urlopu wychowawczego może trwać tylko przez 3 miesiące, natomiast od 1 października 2013 r. przez 4 miesiące. Pracownicy - rodzice lub opiekunowie dziecka, którzy w stanie prawnym obowiązującym przed wejściem w życie nowelizacji przebywali już razem na urlopie wychowawczym, mogą uzupełnić czas wspólnego korzystania z tego urlopu. Analogicznie do przepisów przejściowych dotyczących podziału urlopu wychowawczego na części, uzupełniający wymiar wspólnego korzystania z omawianego urlopu stanowi różnicę pomiędzy dopuszczalnym okresem równoczesnego pobytu na wychowawczym przed i po wejściu w życie nowych przepisów. Niezależnie od sytuacji pracownicy uzyskają więc dodatkowy jeden miesiąc wspólnej opieki nad dzieckiem.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.