Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Zasiłki i inne świadczenia  »   Dokumentowanie prawa do zasiłku macierzyńskiego
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Dokumentowanie prawa do zasiłku macierzyńskiego

Gazeta Podatkowa nr 86 (1127) z dnia 27.10.2014
Bożena Dziuba

Obecnie osoby ubezpieczone mogą korzystać z zasiłku macierzyńskiego przez rok, a nawet i dłużej (przy większej liczbie dzieci urodzonych podczas jednego porodu lub przyjętych jednocześnie na wychowanie). O ile jednak podstawowy urlop macierzyński/na warunkach urlopu macierzyńskiego jest przyznawany obligatoryjnie, to o pozostałe urlopy (dodatkowy macierzyński i rodzicielski) trzeba wystąpić ze stosownym wnioskiem, załączając do niego wymagane w danych okolicznościach dokumenty.

Uprawnieni do zasiłku

Zasiłek macierzyński przysługuje za okresy odpowiadające okresom:

  • urlopu macierzyńskiego/na warunkach urlopu macierzyńskiego, zwanego podstawowym,
     
  • dodatkowego urlopu macierzyńskiego/na warunkach urlopu macierzyńskiego,
     
  • urlopu rodzicielskiego,
     
  • urlopu ojcowskiego.

W celu uzyskania prawa do tego świadczenia wymagane jest jednak, aby urodzenie dziecka lub odpowiednio:

  • przyjęcie na wychowanie dziecka w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10. roku życia, i wystąpienie do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia albo
     
  • przyjęcie dziecka w wieku j.w. na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej,

nastąpiło w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego.

Uprawnienia do zasiłku macierzyńskiego daje również urodzenie dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, pod warunkiem jednak, że ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży:

  • wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy lub też
     
  • z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu.

Kwestię tę reguluje art. 29 i 30 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.

Wymagana dokumentacja

Dowody wymagane dla celów ustalania uprawnień do zasiłku macierzyńskiego zostały szczegółowo określone w § 9-20 stosownego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej, zwanego dalej rozporządzeniem. Jednym z nich i jednocześnie podstawowym jest dokument potwierdzający fakt przyjścia dziecka na świat lub przyjęcia dziecka na wychowanie (patrz ramka).

Pozostałe wymagane dokumenty są zróżnicowane m.in. w zależności od tego:

  • kto i w którym momencie ubiega się o przyznanie zasiłku macierzyńskiego oraz za okres jakiego urlopu,
     
  • czy wcześniej z zasiłku macierzyńskiego korzystał drugi z rodziców lub opiekunów.

Dokumenty potwierdzające uprawnienia do zasiłku macierzyńskiego z tytułu:

» urodzenia się dziecka:
- zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku lub spełniające określone warunki zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza, określające przewidywaną datę porodu - za okres przed porodem i/lub
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka albo zagraniczny akt urodzenia dziecka lub ich kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem - za okres po porodzie,
» przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu z wnioskiem o jego przysposobienie:
- oświadczenie ubezpieczonego, kiedy dziecko zostało przyjęte na wychowanie,
- zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka, zawierające datę urodzenia dziecka, albo jego kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem,
» przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej:
- prawomocne orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej albo umowa cywilnoprawna zawarta pomiędzy rodziną zastępczą a starostą lub ich kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem,
- dokument potwierdzający wiek dziecka.

Przy podziale zasiłku

Z prawa do zasiłku macierzyńskiego rodzice i opiekunowie dzieci mogą korzystać naprzemiennie, a za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego nawet jednocześnie, oczywiście z zachowaniem reguł przyznawania uprawnień do tych urlopów, określonych w art. 1791-1831 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). Dotyczą one m.in. łącznego wymiaru należnych urlopów, podziału urlopów na części, terminu ubiegania się o ich udzielenie, zachowania ciągłości między poszczególnymi urlopami lub ich częściami.

Przykładowo łączny wymiar pobranego przez rodziców lub opiekunów dziecka (dzieci) zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego nie może przekroczyć 26 tygodni, a za okres wszystkich należnych z tego tytułu urlopów odpowiednio 52 lub - w przypadku urodzenia podczas jednego porodu lub przyjęcia jednocześnie na wychowanie więcej niż jednego dziecka - 65, 67, 69 albo 71 tygodni.

Wyjątek stanowi tu zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu ojcowskiego, który - jak sama nazwa wskazuje - przewidziany jest wyłącznie dla ubezpieczonych ojców wychowujących dzieci. Świadczenie to przysługuje bowiem niezależnie od uprawnień do zasiłku macierzyńskiego za okres pozostałych urlopów.

Gdy więc o zasiłek macierzyński za pozostałą do wykorzystania część podstawowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i/lub urlopu rodzicielskiego zamierza ubiegać się drugi z rodziców lub opiekunów dziecka, płatnik świadczenia, oprócz wniosku, musi uzyskać informacje, za jaki okres i jaki urlop został już wykorzystany przez drugą upoważnioną do niego osobę. Dlatego też osoba występująca o zasiłek macierzyński powinna przedłożyć zaświadczenie wystawione przez płatnika zasiłku o:

  • okresie, za który zasiłek macierzyński wypłacono drugiemu z rodziców dziecka,
     
  • liczbie części wypłaconego zasiłku za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego/na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego oraz
     
  • stawce procentowej, w jakiej zasiłek macierzyński przysługiwał drugiemu z rodziców dziecka.

Dodatkowo powinno ono zawierać:

  • imię, nazwisko i PESEL rodzica dziecka, korzystającego wcześniej z zasiłku macierzyńskiego, albo serię i numer dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość, jeżeli nie nadano numeru PESEL.

Gdy płatnikiem zasiłku jest ZUS

Jeżeli płatnik składek nie jest uprawniony do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, powinien przekazać do ZUS dokumenty niezbędne do ustalenia uprawnień do zasiłku macierzyńskiego oraz jego wysokości. Przede wszystkim do wskazanych wcześniej dowodów należy załączyć zaświadczenie płatnika składek sporządzone odpowiednio na druku ZUS Z-3 (w przypadku pracowników) lub ZUS Z-3a (dla ubezpieczonych niebędących pracownikami, w tym m.in. zatrudnionych na umowę zlecenia).

W zaświadczeniu tym płatnik składek powinien wskazać m.in.:

  • okres podlegania ubezpieczeniu chorobowemu,
     
  • okres wypłaconego wynagrodzenia chorobowego i/lub zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego oraz zasiłku macierzyńskiego wraz z jego stawką procentową,
     
  • okres udzielonego podstawowego i/lub dodatkowego urlopu macierzyńskiego/na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego,
     
  • składniki wynagrodzenia lub przychodu stanowiące podstawę wymiaru zasiłku.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2.04.2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. poz. 444 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Zasiłki i inne świadczenia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.