1) Jak ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego pracownikowi, który w ciągu roku korzystał z urlopu bezpłatnego?
Pracownikowi powracającemu do pracy w ciągu roku kalendarzowego po trwającym co najmniej miesiąc okresie niewykonywania pracy, w którym nie jest nabywane prawo do urlopu, przysługuje urlop proporcjonalny.
Ustalając wymiar urlopu należy zastosować art. 1552 K.p. łącznie z art. 1551 § 1 pkt 2 K.p. Pierwszy z powołanych przepisów wyszczególnia okresy niewykonywania pracy obniżające wymiar urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym. Jednym z nich jest okres urlopu bezpłatnego udzielonego pracownikowi na jego wniosek. Urlop bezpłatny, z którego pracownik korzystał z inicjatywy pracodawcy w celu wykonywania pracy na rzecz innego podmiotu, nie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego.
Okres niewykonywania pracy, w którym pracownik nie nabywa prawa do urlopu powoduje skrócenie urlopu wypoczynkowego tylko wtedy, gdy trwa łącznie co najmniej jeden miesiąc. Stosownie do § 2 rozporządzenia urlopowego, jeżeli okresy nieobecności wymienione w art. 1552 § 1 K.p. obejmują części miesięcy kalendarzowych, przy proporcjonalnym obniżeniu wymiaru urlopu wypoczynkowego, za miesiąc uważa się łącznie 30 dni. Ponadto okresy nieobecności, podczas których pracownik nie nabywa prawa do urlopu podlegają sumowaniu.
Wymiar proporcjonalnego urlopu po powrocie do pracy zależy od okoliczności czy pracownik nabył już prawo do kolejnego urlopu na dany rok kalendarzowy. Jeśli przed rozpoczęciem okresu niewykonywania pracy nie nabył jeszcze prawa do kolejnego urlopu, to po powrocie do pracy przysługuje mu urlop proporcjonalny do okresu pozostałego do końca roku. Gdyby umowa o pracę była zawarta na czas określony i kończyła się przed upływem roku kalendarzowego, urlop będzie proporcjonalny do okresu jaki pozostał do końca zatrudnienia (art. 1552 § 1 K.p.). W praktyce taki sposób postępowania przyjmuje się wówczas, gdy pracownik rozpoczyna nowy rok kalendarzowy przebywając na urlopie bezpłatnym albo korzystając z innego okresu niewykonywania pracy wymienionego w art. 1552 K.p.
Przykład |
Pracownikowi uprawnionemu do wyższego wymiaru urlopu udzielono na jego wniosek urlopu bezpłatnego na okres od 1 maja 2012 r. do 31 lipca 2013 r.
Po powrocie z urlopu bezpłatnego pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy za 2013 r. proporcjonalny do okresu pozostałego do końca roku kalendarzowego w wymiarze 11 dni (5/12 x 26 dni = 10,83 dnia, po zaokrągleniu 11 dni).
W przypadku pracownika, którego nieobecność w pracy przypadała na okres już po nabyciu prawa do urlopu kolejnego stosuje się art. 1552 § 2 K.p. Na podstawie powołanej regulacji wymiar urlopu pracownika powracającego do pracy w ciągu tego samego roku kalendarzowego ulega proporcjonalnemu obniżeniu, chyba że przed rozpoczęciem tego okresu pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze.
Przykład |
Pracownik z 4-letnim stażem urlopowym korzystał z urlopu bezpłatnego, którego udzielono mu na kwiecień br. Po powrocie z urlopu bezpłatnego należny wymiar urlopu wypoczynkowego został obniżony o 1,66 dnia (1/12 x 20 dni). Pracownik ma prawo do 19 dni urlopu za rok bieżący, zgodnie z wyliczeniem: 20 dni - 1,66 dnia = 18,34 dnia, po zaokrągleniu 19 dni.
W sprawie proporcjonalnego obniżania urlopu wypoczynkowego na podstawie art. 155 § 2 K.p. wypowiedział się resort pracy w piśmie przesłanym do naszego Wydawnictwa w dniu 22 maja 2013 r. Zgodnie z jego treścią, ustalając wymiar proporcjonalnego urlopu wypoczynkowego pracownika po powrocie do pracy uwzględnia się okresy przepracowane u pracodawcy, wyłączając okres urlopu bezpłatnego (lub innej nieobecności z pominięciem od 1 października br. urlopu wychowawczego). Wynik obliczeń z zastosowaniem tej metody jest identyczny do zaprezentowanej w drugim przykładzie (pracownik, o którym w nim mowa, za przepracowanych 11 miesięcy ma w 2013 r. prawo do 19 dni urlopu: 11/12 x 20 dni = 18,33 dnia, po zaokrągleniu 19 dni).
Należy dodać, że według art. 1553 K.p. przy ustalaniu wymiaru urlopu na podstawie przepisów art. 1551 i 1552 K.p., niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Urlop należny pracownikowi w danym roku kalendarzowym nie może jednak przekroczyć wymiaru wynikającego z przepisu art. 154 § 1 K.p. Ponadto w myśl art. 1552a K.p., kalendarzowy miesiąc pracy odpowiada 1/12 wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi na podstawie art. 154 § 1 K.p., przy czym niepełny kalendarzowy miesiąc zaokrągla się w górę do pełnego miesiąca.
2) Jak obliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika zatrudnionego przez niecały miesiąc, któremu udzielono urlopu bezpłatnego do końca zatrudnienia?
Wymiar urlopu takiego pracownika jest proporcjonalny do okresu przepracowanego u danego pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego, ustalony zgodnie z art. 1551 K.p.
Skutkiem udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego jest zawieszenie realizacji zawartej między stronami umowy o pracę. Urlopowany pracownik nie ma prawa do wynagrodzenia, a okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, takie jak okres wypowiedzenia umowy o pracę lub wymiar urlopu wypoczynkowego.
Urlop wypoczynkowy pracownika, o którym mowa w pytaniu, podlegałby redukcji na zasadach określonych w art. 1552 K.p. gdyby pracownik wrócił do pracy z urlopu bezpłatnego trwającego co najmniej 1 miesiąc. Adresatem powołanej normy jest bowiem pracownik "powracający" do pracy. Nie stosuje się jej do pracownika, który nie wrócił do pracy po urlopie bezpłatnym, a umowa o pracę uległa rozwiązaniu (tutaj z upływem czasu, na który była zawarta).
Przykład |
Pracownik uprawniony do 26 dni urlopu był zatrudniony od 1 do 27 lipca br., przy czym od 5 lipca do końca trwania stosunku pracy na swój wniosek przebywał na urlopie bezpłatnym trwającym 23 dni. W podanych okolicznościach stosuje się art. 1551 K.p. Pracownikowi należało wypłacić ekwiwalent za 3 dni urlopu wypoczynkowego należnych za 1 miesiąc (po zaokrągleniu) zatrudnienia (1/12 x 26 dni = 2,16 dnia, po zaokrągleniu 3 dni).
|