Były pracownik pozwał nas o wypłatę odszkodowania za wydanie mu błędnego świadectwa pracy. Okazało się, że rzeczywiście zakład pracy nieprawidłowo sporządził świadectwo w punkcie dotyczącym trybu rozwiązania umowy. Czy w takich sytuacjach pracodawca może być pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej w zakresie przekraczającym wysokość odszkodowania określoną w Kodeksie pracy (takiego odszkodowania zażądano w pozwie)?
W razie wydania pracownikowi świadectwa pracy o niewłaściwej treści, pracownik może domagać się od pracodawcy odszkodowania. Uprawnienie to wynika z art. 99 K.p., w myśl którego pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracodawcę wskutek niewydania w terminie świadectwa pracy lub też wydania niewłaściwego świadectwa. Zgodnie z przywołanym przepisem, pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu, jednakże nie dłuższy niż 6 tygodni. Były pracownik może więc dochodzić przed sądem nie tylko sprostowania wadliwego świadectwa pracy, ale również odszkodowania, jeżeli na skutek niewydania lub wydania nieprawidłowego świadectwa poniósł szkodę polegającą na niemożności podjęcia nowego zatrudnienia.
WAŻNE: Ciężar dowodu powstałej szkody i jej wysokości spoczywa na byłym pracowniku. Musi on wykazać, że nie mógł podjąć pracy, ponieważ wydane mu świadectwo pracy zawierało informacje niezgodne z faktycznym stanem rzeczy.
Były pracownik musi również wykazać, iż z powodu niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy nie mógł podjąć nowego zatrudnienia - pomimo podejmowanych w tym kierunku starań.
Podstawę ustalenia wysokości odszkodowania dla pracownika stanowi wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy z powodu niewydania świadectwa lub wydania niewłaściwego świadectwa. Przy ustalaniu tego odszkodowania stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
Należy zauważyć, że regulacje Kodeksu pracy nie wyłączają możliwości dochodzenia przez pracowników roszczeń na podstawie cywilnoprawnej. Pracownik może na podstawie przepisów prawa cywilnego dochodzić od pracodawcy naprawienia szkody wyrządzonej wydaniem niewłaściwego świadectwa pracy innej niż utrata zarobków w związku z pozostawaniem bez pracy (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 2004 r., sygn. akt II PK 36/04). W art. 99 K.p. została bowiem określona tylko szkoda poniesiona przez pracownika w postaci nienawiązania stosunku pracy (jako najczęściej spotykana). Natomiast w pozostałych przypadkach powstania szkody, odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy wynika z ogólnych zasad określonych przez przepisy prawa cywilnego.
Szkoda pracownika, oprócz niemożności podjęcia pracy, może przykładowo polegać na odmowie przyznania mu świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Świadectwo pracy (prawidłowo wypełnione) jest bowiem istotnym środkiem dowodowym przy dochodzeniu przez pracownika uprawnień wynikających z ubezpieczenia społecznego. Jest dokumentem mającym wartość dowodową np. przy ustaleniu prawa do świadczeń emerytalnych i rentowych, a także przy określeniu ich wysokości. Jest również źródłem informacji dla kolejnych pracodawców o uprawnieniach i świadczeniach przysługujących pracownikowi w związku z jego zatrudnieniem. Wadliwe świadectwo pracy może więc nie tylko utrudnić pracownikowi uzyskanie należnej mu emerytury lub renty, ale również może pozbawić go możliwości wykazania określonych okoliczności (np. stażu pracy), od których zależą uprawnienia pracownicze u kolejnego pracodawcy.
Wystawienie niewłaściwego świadectwa pracy może także wywołać szkodę u osoby trzeciej, m.in. u pracodawcy, który zatrudnił pracownika i ustalił jego uprawnienia w oparciu o przedstawione przez niego świadectwa pracy. Osoby (podmioty) poszkodowane mogą wówczas dochodzić naprawienia wyrządzonej szkody w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego (art. 415 K.c.) lub przepisy szczególne. Dotyczy to również organów państwowych. Jak uznał Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 21 września 2000 r. (sygn. akt III AUa 499/00), świadectwo pracy, wydane sprzecznie z przepisem art. 97 § 2 K.p., powoduje obowiązek pracodawcy wyrównania nienależnie pobranego świadczenia ubezpieczeniowego przez pracownika, zgodnie z art. 84 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
